-: ಬಾಹ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳು :-
ಬಾಹ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು.
-: ಶೀತಲೀಕರಣ :-
* ಶಿಲೆಗಳು ಹೊಡೆದು ಚೂರಾಗುವ ಮತ್ತು ಕ್ಷೀಣಿಸುವ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಶಿತಲೀಕರಣ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
* ಇದು ವಾಯುಗೋಳದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ, ಮಳೆ, ಗಾಳಿ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
-: ಶೀತಲೀಕರಣದ ವಿಧಗಳು ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ. :-
1. ಭೌತಿಕ ಶೀತಲೀಕರಣ .
* ಶಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗದೆ ಒಡೆದು ಚೂರಾಗುವ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಣೀ ಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಭೌತಿಕ ಶಿತಲೀಕರಣ ಎನ್ನುವರು.
2. ರಾಸಾಯನಿಕ ಶೀತಲೀಕರಣ .
* ಮಳೆಯ ನೀರು ವಾಯುಮಂಡಲದ ಅನಿಲಗಳೊಡನೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡು ಶಿಲೆಗಳನ್ನು ಶಿಥಿಲಗೊಳಿಸುವುದು.
* ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ವಿಧಗಳಿವೆ ಅವುಗಳೆಂದರೆ.
ಎ. ಆಮ್ಲಜನಕ ಸಂಯೋಜನೆ ( Oxidation).
ಬಿ. ಇಂಗಾಲದ ಸಂಯೋಜನೆ (Carbonation).
ಸಿ. ಜಲ ಸಂಯೋಜನೆ ( Hydration).
ಡಿ. ದ್ರಾವಣೀಕರಣ ( Solutions).
3. ಜೈವಿಕ ಶೀತಲಿಕರಣ .
* ಸಸ್ಯವರ್ಗ ಪ್ರಾಣಿ ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಮಾನವನಿಂದ ಶಿಲೆಗಳು ಒಡೆದು ಚೂರಾಗುವ ಜೈವಿಕ ಶಿತಲೀಕರಣ ಎನ್ನುವರು.
-: ಭೂ ನಗ್ನಿಕರಣ (Denudation ):-
-: ಭೂ ನಗ್ನಿಕರಣದ ಕರ್ತೃಗಳು :-
* ವಿವಿದ ರೀತಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಭೂ ನಗ್ನಿಕರಣ ಎನ್ನುವರು.
* ನಗ್ನಿಕರಣದ ಕರ್ತೃಗಳೆಂದರೆ :- ನದಿ, ಹಿಮನದಿ, ಅಂತರ್ಜಲ, ಮಾರುತ ಹಾಗೂ ಸಮುದ್ರದ ಅಲೆಗಳು.
ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ನದಿಯ ಕಾರ್ಯ ಹಾಗೂ ಅದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಭೂ ಸ್ವರೂಪಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿವೆ.
1. ಮೇಲ್ಕಣಿವೆ ಪಾತ್ರ:-
ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದು ನದಿಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸವೆತದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ತಳ ಸವೆತ ಹೆಚ್ಚು. ಅಂದರೆ ನದಿಯು ತನ್ನ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಕೊರೆಯುವುದು. ಇದರಿಂದಆಳವಾದ ಕಂದರಗಳು, ಮಹಾ ಕಂದರ, “V” ಆಕಾರದ ಕಣಿವೆಗಳು, ಜಲಪಾತಗಳು ( ಏಂಜಲ್ ಜಲಪಾತ, ನಯಾಗರ ಜಲಪಾತ, ಜೋಗ ಜಲಪಾತ) ಮತ್ತು ಕುಂಭ ಕುಳಿಗಳು ಮೊದಲಾದ ಭೂ ಸ್ವರೂಪಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತವೆ.
2.ಮಧ್ಯ ಕಣಿವೆ ಪಾತ್ರ.
3. ಕೆಳ ಕಣಿವೆ ಪಾತ್ರ.
-: ಅಳಿವೆ :-
ನದಿಯ ಸಾಗರ ಅಥವಾ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಸೇರುವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಗಲವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತ ಮುಖ ಭಾಗ.
-: ಮುಖಜಭೂಮಿ :-
ನದಿಯು ಸಮುದ್ರ ಸೇರುವ ಅಂತಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಚನದಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿರುವ ತ್ರಿಕೋನಾಕೃತಿಯ ಮೈದಾನಗಳು.
-: ಹಿಮ ನದಿ :-
ಪರ್ವತಗಳು ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೀರ್ಗಲ್ಲು ಮತ್ತು ಹಿಮ ರಾಶಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹಿಮ ರಾಶಿಯು ಅದರ ಭಾರ ಹಾಗೂ ಗುರುತ್ವಾಕ್ಷಣ ಬಲದಿಂದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಜಾರುವುದನ್ನು ಹಿಮಾ ನದಿ ಎನ್ನುವರು.
-: ಹಿಮ ನದಿಯ ವಿಧಗಳು:-
1. ಖಂಡಾಂತರ ಹಿಮನದಿ :-
ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಹಾಳೆಯನ್ನು ಖಂಡಾಂತರ ಹಿಮ ನದಿ ಎನ್ನುವರು.
* ಉದಾಹರಣೆ:- ಗ್ರೀನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕ್ .
2. ಪರ್ವತ ಅಥವಾ ಆಲ್ಮೈನ್ ಅಥವಾ ಕಣಿವೆ ಹಿಮ ನದಿಗಳು :-
* ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಹಿಮನದಿಗಳನ್ನು ಪರ್ವತ ಅಥವಾ ಕಣಿವೆ ಹಿಮ ನದಿ ಎನ್ನುವರು.
-: ಶಿಲಾನಿಚಯಗಳು :-
ಇವು ಹಿಮ ನದಿಯಿಂದ ಸಂಚರಿತವಾಗಿರುವ ವಿವಿಧ ಆಕಾರ, ಗಾತ್ರದ ಅಗಾಧ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಲಾವಸ್ತುಗಳು, ಶೀಲಾನೀಚಯನಗಳು .
-: ಶಿಲಾನಿಚಯಗಳ ವಿಧಗಳು :-
a. ಪಾರ್ಶ್ವ ಶಿಲಾನಿಚಯ :-
ಹಿಮ ನದಿಯ ಕಣಿವೆ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಎರಡು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಲಾವಸ್ತುಗಳು ಸಂಚಯವಾಗುವುದನ್ನು ಪಾರ್ಶ್ವ ಶಿಲಾನಿಚಯ ಎನ್ನುವರು.
b. ಮಧ್ಯಶಿಲಾನಿಚಯ :-
ಎರಡು ಹಿಮನದಿಗಳು ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಅವುಗಳು ಪಾರ್ಶ್ವ ಶಿಲಾನಿಚಯ ಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಶಿಲಾನಿಚಯ ಎಂದು ಕರೆಯುವರು.
C. ತಳದ ಶಿಲಾನಿಚಯ :-
ಹಿಮನದಿ ಕಣಿವೆಯ ತಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಿಲಾವಸ್ತುಗಳು ಸಂಚಯ ವಾಗುವುದನ್ನು ತಳದ ಶಿಲಾನಿಚಯ ಎನ್ನುವರು.
d. ಅಂತ್ಯ ಶಿಲಾನಿಚಯ :-
ಹಿಮ ನದಿಯ ಅಂತ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಚಯಗೊಂಡ ಶಿಲಾವಸ್ತುಗಳು.
-: ಅಂತರ್ಜಲ :-
* ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವ ಮಳೆಯ ನೀರಿನ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಾಗವೂ ಇಂಗಿ ಒಳಗೆ ಇರುವುದು ಹೀಗೆ ಒಳಪದರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ ನೀರನ್ನು ಅಂತರ್ಜಲ ಎಂದು ಕರೆಯುವರು.
-: ಚಿಲುಮೆಯ ವಿಧಗಳು :-
* ನಿರಂತರ ಚಿಲುಮೆಗಳು
* ನಿಯತಕಾಲಿಕ ಚಿಲುಮೆಗಳು
* ಬಿಸಿನೀರಿನ ಚಿಲುಮೆಗಳು
* ಗೆಸರ್ ( ಯು ವಿ ಎಸ್ ಎ ನಲ್ಲಿರುವ ಓಲ್ಡ್ ಫೆತ್ ಫುಲ್ ಗೇಸರ್ )
* ಆರ್ಟಿಸಿಯನ್ ಬಾವಿ
