SPARSH – Scholarship :6ರಿಂದ 9ನೇ ತರಗತಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ₹6000 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ – ದೀನ್‌ದಯಾಳ್ ಸ್ಪರ್ಶ್(SPARSH – Scholarship) ಯೋಜನೆ.
SPARSH – Scholarship :ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪದ ಹವ್ಯಾಸವಾಗಿರುವ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯೂ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು ದೀನ್‌ದಯಾಳ್ ಸ್ಪರ್ಶ್(SPARSH – Scholarship) ಯೋಜನೆ (SPARSH – Scholarship for Promotion of Aptitude & Research in Stamps as a Hobby). ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ 6ನೇ ತರಗತಿಯಿಂದ 9ನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ಓದುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ₹6,000 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಂಚೆ ವಿಭಾಗದ ಅಧೀಕ್ಷಕ ಜಯರಾಮ ಶೆಟ್ಟಿ ಅವರು ಈ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅರ್ಜಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ.
ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯೂ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಶಿಕ್ಷಣದ ಜೊತೆಗೆ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೌಶಲಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಹವ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲು ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು ಕೇವಲ ಸಂವಹನದ ಮಾಧ್ಯಮವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವು ಇತಿಹಾಸ, ಭೂಗೋಳ, ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ವಿಷಯಗಳ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಪರಂಪರೆ, ನಾಯಕರ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಚಿತ್ರಣವಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಹವ್ಯಾಸವು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನಾರ್ಜನೆಗೆ ದಾರಿ ತೆರೆದು, ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ದೀನ್‌ದಯಾಳ್ ಸ್ಪರ್ಶ್(SPARSH – Scholarship) ಯೋಜನೆಯೂ ಇಂತಹ ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಪಡೆಯಲು ಕೆಲವು ಶರತ್ತುಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು 2025ರ ವಾರ್ಷಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಶೇ.60 ಅಂಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಠೇವಣಿ ಖಾತೆ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಫಿಲಾಟೆಲಿ ಕ್ಲಬ್‌ನ ಸದಸ್ಯತ್ವವೂ ಇರಬೇಕು. ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೂ ಎರಡು ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಆಸಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆ ಯೂ ಆಯೋಜಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸೃಜನಶೀಲತೆ, ಸಂಶೋಧನಾ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ತಾಳ್ಮೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯದು.
ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯನ್ನು ಕೆಲವರು ಕೇವಲ ಹವ್ಯಾಸವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಇದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಭ್ಯಾಸ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಯೂ ಒಂದು ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ, ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ, ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಾಧನೆಗಳು, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಯಶಸ್ಸು, ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳು – ಇವುಗಳನ್ನು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮಕ್ಕಳು ಇತಿಹಾಸ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಲಾಭವೆಂದರೆ ಇದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ನಿವಾರಣೆಯ ಹವ್ಯಾಸವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಪಾಠದ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಮಯ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ವರ್ಗೀಕರಣ ಹಾಗೂ ದಾಖಲಾತಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ದೀನ್‌ದಯಾಳ್ ಸ್ಪರ್ಶ್ (SPARSH – Scholarship)ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ದೊರೆಯುವ ₹6,000 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಹವ್ಯಾಸಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವಂತೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಶಾಲೆಗಳ ಮಕ್ಕಳು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಮೂಲಕ ದೇಶ-ವಿದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವ ಅವಕಾಶ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
- Read more…
ಇನ್ನೂ ಮುಂದೆ 2026 ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಲಿನಿಂದ CBSE ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆ ಕೇವಲ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರೇಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಾಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ಪೋಷಕರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಈ ರೀತಿಯ ಹವ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಏಕೆಂದರೆ ಇಂದಿನ ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಮೊಬೈಲ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಸೃಜನಶೀಲ ಹವ್ಯಾಸಗಳತ್ತ ತಿರುಗಿಸುವುದು ಈ ಕಾಲದ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಜ್ಯದ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಜನಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿವೆ. ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಶಿಬಿರ, ಪ್ರದರ್ಶನ, ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯ ಹವ್ಯಾಸ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಪರಿಚಿತರಾಗುತ್ತಿವೆ.
ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಂಚೆ ವಿಭಾಗದ ಅಧೀಕ್ಷಕ ಜಯರಾಮ ಶೆಟ್ಟಿ ಅವರು, “ಈ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವವರು www.indiapost.gov.in ಮತ್ತು www.karnatakapost.gov.in ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ತಪ್ಪದೆ ಪಾಲಿಸಬೇಕು” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಇದರಿಂದ ದೀನ್‌ದಯಾಳ್ ಸ್ಪರ್ಶ್ (SPARSH – Scholarship) ಯೋಜನೆ ಕೇವಲ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ನೀಡುವ ಯೋಜನೆ ಅಲ್ಲ, ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನ, ಸಂಶೋಧನೆ ಹಾಗೂ ಸೃಜನಶೀಲತೆಗಳಿಗೆ ಬಾಗಿಲು ತಟ್ಟುವ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೆಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯೂ ಈ ಪ್ರಯತ್ನವು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ನವೀನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಹವ್ಯಾಸಗಳ ನಡುವೆ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ತರಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಲಿದೆ.
